U Subotici održana komemoracija kod spomenika „Ptica slomljenih krila”
Na praznik Svih Svetih i Dana mrtvih, vojvođanski Mađari se prisećaju nevinih žrtava stradalih u vreme ratne represije 1944/45. godine
Tokom ratnih represija nisu stradali samo Mađari, nego i pripadnici srpskog naroda koji su imali drugačije ideološke poglede i vojvođanski Nemci. Zapaljene su sveće i položeni venci kod spomenika „Ptica slomljenih krila” u Subotici. Dr Balint Pastor je takođe položio venac na spomenik i odao počast nevinim žrtvama. Govoreći pred zvonom za upokojene, predsednik Saveza vojvođanskih Mađara je rekao kako se ovih dana svi sećaju svojih preminulih, ali i naši preminuli su nevine žrtve streljanja iz perioda 1944/45. godine.
Na Senćanskom groblju je održana komemoracija za skoro dve hiljade nevino streljanih ljudi, žrtava partizanske odmazde 1944./45. u Subotici i okolini. Na spomen zidu je 1996. godine dodato šest ploča, a sa godinama je bilo sve više ploča sa imenima u međuvremenu otkrivenih žrtava.
Na početku komemoracije minutom ćutanja je odata počast žrtvama novosadske tragedije koja se dogodila u petak. Potom su kratkim programom odali počast sećanju na nevine žrtve ratne represije iz perioda '44/45. godine.
Nakon ekumenske svete mise, zazvonilo je zvono za upokojene uz zvuke tužbalica. Svake godine na komemoraciju dolazi Marija Lađak, čijeg su strica partizani streljali.
„Nažalost, pogubljeni su. Mladi i stari. Ovo se ne može zaboraviti. Čuvamo to u sećanju, dok sam živa i još dok mogu da se krećem, dolaziću sigurno svake godine.“
Živimo u vremenima kada je takva javna komemoracija već prirodna, ali pre nije bilo tako. Danas se o događajima iz 1944/45. godine može javno i bez straha govoriti.
Dr Balint Pastor, predsednik SVM-a: „Izgubili su živote jer su bili Mađari. Od tada se pre 11 godina dogodilo istorijsko pomirenje, a danas se navršava deset godina otkako je vlada Aleksandra Vučića poništila odluke iz 1945. godine kojima je mađarska zajednica proglašena ratnim zločincima po načelu kolektivne krivice. Ovde, kod spomenika „Ptica slomljenih krila”, pognuo je glavu i položio vence, pa mislim da bi to mogla biti neka uteha.”
U organizaciji lokalne samouprave grada Subotice i Odbora za pomilovanje, 35. put je održana komemoracija Mađarima, Hrvatima, Bunjevcima, Jevrejima, Nemcima i Srbima koji su nevino streljani u gradu i okolini tokom ratnih represija 1944/45. godine na nekadašnjoj lokaciji gde je izvršeno streljanje kod Senćanskog groblja. Žrtve su pokopane u četiri masovne grobnice u mestu gde se vadila glina za izradu cigle kod nekadašnje Mačkovićeve ciglane. U partizanskim represijama koje su počele u oktobru 1944. godine niko nije bio pošteđen, među nevinim streljanim žrtvama su bila i mala deca, trudnice, industrijalci, političari, intelektualci, radnici i domaćini. Partizani su iz 19 naselja Subotice i okoline odveli i streljali ljude.
Daniel Đivanović, predsednik Skupštine grada Subotice: „Nije bilo dozvoljeno da im se podigne spomenik, čak se nisu usudili da im ovde donesu cveće, dugo se nije smelo ni govoriti o ovoj strašnoj stvari. Ovde je uklesano i ime mog pradede Oskara Nemeša. Dame i gospodo, prošlost moramo ostaviti iza nas. Ne možemo menjati prošlost, iskriviti, nego otkriti ga u njegovoj punoj stvarnosti, priznati, izviniti se, oprostiti i zatvoriti."
Kod spomenika „Ptica slomljenih krila” vence su položili dr Balint Pastor, predsednik Saveza vojvođanskih Mađara, predstavnici Ambasade Mađarske u Beogradu i Generalnog konzulata Mađarske u Subotici, predstavnici Generalnog konzulata Republike Hrvatske u Subotici, predstavnici Mađarskog nacionalnog saveta, Hrvatskog i Bunjevačkog nacionalnog veća, delegacija Saveza vojvođanskih Mađara, političari, političke stranke i predstavnici građanskih organizacija.
