Otvorena i osveštana obnovljena crkva Snežne Gospe u Žablju
Obnova rimokatoličke crkve koja je osveštana 1901. godine, započela je 2019. godine, uz podršku mađarske vlade, pod nadzorom i koordinacijom Mađarskog nacionalnog saveta. Vrednost obnove iznosi preko dva miliona evra.
U Žablju je 1901. godine osveštana crkva Snežne Gospe. Između dva svetska rata imala je blizu tri hiljade vernika. Tokom 1944/45. godine ovde je proglašena kolektivna krivica mađarskog i nemačkog naroda, mnogi su pobijeni, većina je proterana. U Žablju je ostalo tek nekoliko katoličkih porodica. Bez vernika, malo je nedostajalo da nema i crkve.
Sačuvana je u poslednjem trenutku. Obnova je započela 2019. godine uz podršku mađarske vlade, uz nadzor i koordinaciju Mađarskog nacionalnog saveta. Vrednost obnove je bila preko dva miliona evra.
Na osveštavanju crkve dr Balint Pastor, predsednik Saveza vojvođanskih Mađara je istakao da je za istorijsko pomirenje bila potrebna hrabrost. Zahvalio se onima koji su taj proces započeli, i onima koji su ga nastavili. Istakao je i simboliku katoličke i pravoslavne crkve koje u naselju stoje jedna naspram druge.
„Nekada, meštani nisu ovako zamišljali svoju budućnost, jer ne dešava se na mnogo mesta da pravoslavna i katolička crkva stoje jedna pored druge. To, da ovde u Žablju dve crkve stoje jedna pored druge, potvrđuje da su Mađari iz Žablja, i Srbi iz Žablja, zajedno, u miru zamišljali svoju budućnost na početku 20. veka. Nažalost, kasnije je istorija, zločinci, koji su počinili tu istoriju, drugačije zamislili.“
Za brisanje dela kolektivne krivice dr Balint Pastor se i lično zahvalio Aleksandru Vučiću, tada premijeru Srbije.
Arpad Fremond, predsednik Mađarskog nacionalnog saveta govorio je o porodičnim vezama i o tome da poštujući međusobne gubitke, nacije su mogle da se približe jedna drugoj.
„Nije manji gubitak neke srpske porodice, nego neke mađarske. Bol se ne vezuje za naciju. Svi nevino pobijeni su žrtve, žrtve jednog vremena krvavih bura.“
Tamaš Šujok, predsednik Republike Mađarske kaže da će nas obnova crkve ojačati u veri, ljudskosti i evropskoj pripadnosti. Kako je objasnio: crkva postaje novo mesto međusobne sloge srpskog i mađarskog naroda, nastavljajući poglavlja istorijskog pomirenja iz proteklih godina. Mađarski predsednik kaže da je crkva u Žablju mesto pobede, dokaz da i mala zajednica može da ima budućnost, ukoliko je u njoj čvrsta želja za opstankom.
„Ovaj svečani dan je u 21. veku potvrda stvaralačke snage hrišćanske Evrope. Znak sloge i mira, koji će da pobedi zločine koji su se ovde odigrali u 20. veku. Lek za onu prošlost koju je iskidalo nekoliko bolnih preokreta. Zajednički odgovor Beograda i Budimpešte na prošlost, koja se može iščitati i iz Biblije postavljene na oltaru i koja se može ovako sažeti: život je pobedio smrt.“
Aleksandar Vučić, predsednik Srbije istakao je ulogu Viktora Orbana, premijera Mađarske i Ištvana Pastora, nekadašnjeg predsednika SVM-a čija inicijativa je bila uređivanje mađarsko – srpskih odnosa. Uređivanje odnosa između višedecenijskih protivnika težak je posao, mnogo na tome treba da se radi, a na rezultate treba paziti – dodao je.
„Kada mi neko kaže: većina smo u nekom gradu, ne treba da pitamo Mađare, odgovaram mu: vi hoćete da nastavite tu politiku kada ja ne budem predsednik? To je loša politika. Promenite se, shvatite, da drugačije treba da se radi. Ukoliko neko zaboravi napise na mađarskom jeziku, treba da ih podsetimo. Treba razumeti kakva je naša politika. I kakva je politika koja jedino donosi rezultate. A rezultat je mir, dobrosusedski odnosi, na kraju i najbolji prijatelji.“
Ovom prilikom Ferenc Fazekaš, biskup Subotičke biskupije održao je prigodnu propoved, a svečani ton dao je i dečiji hor „Sveto trojstvo“ iz Ade.
